-
Dwa lata wstecz znalazłam identyczny egzemplarz w tej samej okolicy. Myślałam, że to starawy ceglastopory, ale ma siateczkę na trzonie. Nie jest gorzki. Rósł mniej więcej w tym samym miejscu, co Boletus rubrosanguineus znaleziony jeden jedyny raz przeze mnie.
(http://grzybiarze.eu/gallery/users/8/49/02027-Boletus-s.jpg) (http://grzybiarze.eu/gallery/users/8/49/02027-Boletus.jpg)
-
Aniu, a nie będzie to po prostu ponury? Chyba nawet widać nieco pomarańczu w spodzie kapelusz, tuż nad rurkami (no chyba, że to przebarwienie po jakimś nadgryzieniu).
-
Nie masz więcej fotek? Strasznie zmasakrowany ten borowik.
-
Aniu, a nie będzie to po prostu ponury?
Bardzo prawdopodobne, ale jak pisałam już identycznego miałam pewnie z dwa lata temu. Czy to przypadek, czy po prostu takie cechy ma.
Nie masz więcej fotek? Strasznie zmasakrowany ten borowik.
Fotki poszukam, te wcześniejsze też dla porównania. On tak wygląda, bo zdjęcie robione prosto po wyjęciu z podłoża.
-
Jeszcze jedna fotka
(http://grzybiarze.eu/gallery/users/8/49/02037-Boletus-s.jpg) (http://grzybiarze.eu/gallery/users/8/49/02037-Boletus.jpg)
-
I znowu się na niego dziś natknęłam. Myślę, że to ten sam gatunek. Chyba jest z nim podobnie jak z moimi pieprznikami czarniawymi, zresztą las ten sam. Bukowy, a borowik wyrastał pod jedną z nielicznych młodych jodełek. Chyba mi nikt nie wmówi już, że to ponury. Takie intensywne i szybkie błękitnienie i buraczkowy kolor w trzonie to chyba jego bardzo charakterystyczne cechy. Myślę, że może to być B. queletii, podobnie jak te które w sobotę 22.06.2013 Mela znalazła w lesie o jakieś 20 km dalej.
(http://grzybiarstwo3.pxd.pl/gallery/pic945/t2013062522043286570982.jpg) (http://grzybiarstwo3.pxd.pl/gallery/pic945/v2013062522043286570982.jpg) (http://grzybiarstwo3.pxd.pl/gallery/pic908/t2013062522043399866028.jpg) (http://grzybiarstwo3.pxd.pl/gallery/pic908/v2013062522043399866028.jpg) (http://grzybiarstwo3.pxd.pl/gallery/pic105/t2013062522043450578225.jpg) (http://grzybiarstwo3.pxd.pl/gallery/pic105/v2013062522043450578225.jpg) (http://grzybiarstwo3.pxd.pl/gallery/pic604/t2013062522043536040726.jpg) (http://grzybiarstwo3.pxd.pl/gallery/pic604/v2013062522043536040726.jpg) (http://grzybiarstwo3.pxd.pl/gallery/pic763/t2013062522043611730470.jpg) (http://grzybiarstwo3.pxd.pl/gallery/pic763/v2013062522043611730470.jpg)
-
No i znowu zejściówka :) Czyżby on rósł od razu taki stary i zmaltretowany?! Przydałoby się spotkać nieco młodszego :)
Czytam w kółko opisy w czeskim atlasie i część pasuje, część nie bardzo (bo pod tym poczernieniem nie widać co było). Trudny temat :)
-
Basiu mogłabyś jakoś przybliżyć te cechy pasujące i te które w żaden sposób nie odpowiadają gatunkowi? Niestety, albo trafiam na takie podstarzałe owocniki, do tego nie najlepsze warunki pogodowe, albo ten grzyb tak ma. Intryguje mnie ten buraczkowy trzon (teraz po przekrojeniu niedosuszonego jeszcze, nadal się ten kolor zachował).
(http://grzybiarstwo3.pxd.pl/gallery/pic948/t2013062720052285199651.jpg)[/url[ (http://grzybiarstwo3.pxd.pl/gallery/pic948/v2013062720052285199651.jpg)
Niebieszczenie jest natychmiastowe jak u pulverulentusa. Jak dla mnie to ten sam gatunek, który Mela znalazła w Woli Niżnej. Ja widziałam grzyby z obydwu stanowisk na żywo. Teraz znalezisko Meli:
(http://grzybiarstwo3.pxd.pl/gallery/pic238/t2013062720052214845450.jpg) (http://grzybiarstwo3.pxd.pl/gallery/pic238/v2013062720052214845450.jpg) (http://grzybiarstwo3.pxd.pl/gallery/pic167/t2013062720052371089225.jpg) (http://grzybiarstwo3.pxd.pl/gallery/pic167/v2013062720052371089225.jpg)
-
Aniu, oczywiście. Może jutro po południu złapię trochę czasu. Muszę dokładnie ze słownikiem sprawdzić (w zasadzie to przetłumaczyć) całe opisy i dopiero zrobić jakiś zestawienie porównawcze.
To co mi nie pasuje to:
na pierwszym zdjęciu (zeszłorocznym) na trzonie jest chyba siatka (no chyba że mi się wydaje) a ma być bez siatki.
Druga rzecz, to pory mają być drobne i okrągłe. Na drugim zdjęciu widać dobrze pory, ale raczej nie wyglądają na drobne i raczej nie określiłabym ich jako okrągłe.
Trudno mi określić kolor skórki kapelusza, ale raczej nie ma wiele wspólnego z czerwienią.
To tyle "na szybkiego". Muszę dokładnie przetłumaczyć fragment o grzybach podobnych i cechach je odróżniających, może wtedy będziemy mądrzejsi.
-
Aniu, wstawiam roboczą wersję tłumaczenia. Niestety dysponuję tylko słownikiem z kategorii kieszonkowy. Jutro skończę (mam nadzieję) tłumaczenie i uzupełnię w tym poście.
Boletus queletii
Kapelusz ma szerokość 50-120 (150 mm), najpierw półkulisty, potem kopulasty nawet poduszkowaty, najczęściej zabarwiony w odcieniach pomarańczowawych, różowopomarańczowawych do czerwonawch, ale także jasnoochrowy, rdzawy albo brązowawy/brunatnawy. Powierzchnia kapelusza jest w młodości aksamitna albo delikatnie filcowata, później zazwyczaj więcej czy mniej wyłysiały, po ugnieceniu ciemniejący, podczas wilgoci nieznacznie lepki.
Rurki są w dojrzałych 10-20 mm długie, naokoło szczytu trzonu ścisłe, żółte, później ochrowe albo żółtooliwkowe, przebarwiające się na przekroju na niebiesko albo zielononiebiesko. Na przekroju między miąższem kapelusza a warstwą rurek nie występuje czerwona linia.
Pory są drobne i okrągłe, początkowo, kiedy są zasłonięte pod zamkniętym kapeluszem, są żółte do żółtopomarańczowych, ale wkrótce po rozwinięciu kapelusza ich zabarwienie zmienia się na pomarańczowe albo czerwonopomarańczowe, tylko w wąskiej strefie naokoło brzegu kapelusza szerokości około milimetra pozostają niekiedy trwale żółte. W miejscach uciśniętych zabarwiają się niebiesko albo nawet czarno.
Wysyp zarodników jest brązowooliwkowy.
Trzon wielkości 50-150 x 15-35 mm, we wczesnej młodości prawie baryłkowaty potem przeciągle pałkowaty albo niemal walcowaty, na górze żółty aż złotożółty, w środku blado żółtawy a w dolnej części brudnoczerwony do karminowoczerwonego. Powierzchnia trzonu jest bez siatki, pokryty delikatnymi filcowatymi łuseczkami, które są niewidoczne ponieważ są blade i zabarwione podobnie do powierzchni trzonu. W miejscach uciśniętych powierzchnia trzonu robi się niebieska i silnie ciemnieje. Filc, który pokrywa podstawę trzonu jest jasny, oliwkowosiwawy, gdzieniegdzie aż siwobiaławy.
Miąższ jest jasnożółty, nad rurkami i w górnej części trzonu nawet żywo żółty, ale w dolnej części trzonu winnoczerwony, przy krojeniu intensywnie niebieszczejący, gdzieniegdzie czerniejący. Reakcja miąższu z odczynnikiem Melzera jest amyloidalna. Smak jest łagodny, zapach dyskretny (niepozorny).
Cechy mikro. Zarodniki wielkości 11-14 x 5- 6,5(7) µm, gładkie, szeroko wrzecionowate nawet elipsoidalnie wrzecionowate, wyraziście się suprahilárni depresi (cokolwiek to oznacza). Skórka kapelusza jest zbudowana z trichodermy. Strzępki trichodermy są szerokości 4-8 µm.
Ekologia i rozprzestrzenienie. Cenny gatunek pojawiający się u nas (w Czechach) jedynie w cieplejszych rejonach, rosnący w ciepłych liściastych, zwłaszcza dębowych i dębowograbowych lasach, niekiedy poza lasem, na przykład na groblach stawów. Najczęściej rośnie pod dębami, ale przypuszczalnie tworzy mikoryzę z innymi liściastymi, na przykład z grabem i lipą. Owocniki są znajdywane od końca maja do października.
Praktyczne znaczenie Po doskonałej obróbce cieplnej jest jadalny. Niewystarczająco ugotowane owocniki mogą jednak spowodować trudności (opresje) trawienne/trujące (w czeskim jedno słowo znaczy trawić i truć. Rozumiem, że chodzi tu o lekkie zatrucie). Jest ujęty na Czerwonej liście grzybów Republiki Czeskiej jako gatunek zagrożony. Powinno się go chronić, a jego znalezienia powinno się odnotowywać i dokumentować.
Uwagi (poznámky wg słownika: notatki, zapisy, zapiski, adnotacje, przypisy, odnośniki, uwagi) Borowik Queleta jest podobny do niektórych form borowika ceglastoporego, od którego się różni jaśniejszym zabarwieniem górnej połowy trzonu, dużo jaśniejszymi i znacznie mniej widocznymi łuseczkami na trzonie, czerwonym zabarwieniem miąższu w dolnej części trzonu, amyloidalną reakcją miąższu i nieco szerszymi zarodnikami. Od borowika ponurego borowik Queleta różni się wyraźnie brakiem siatki na trzonie.
Borowik Queleta jest gatunkiem bardzo zmiennym, który wytwarza kilka form i odmian barwnych, na przykład var. lateritius (Bres. et Schulzer) E. –J. Gilbert, który się odznacza ceglasto czerwonym do jaskrawo czerwonego zabarwieniem kapelusza, i odmianą discolor (Quél.) Alessio sensu Alessio, która charakteryzuje się żółtym do żółtoochrowego zabarwieniem kapelusza.
-
Basiu, napracowałaś się nad tym tłumaczeniem. Wszystko w tym opisie pasuje do mojego borowika. W pierwszym poście pisałam, że widzę siateczkę, ale teraz po kilkakrotnej obserwacji wygląda mi to raczej na włókienkowatość i przez to żłobienie trzonu ma się wrażenie właśnie siateczki. Na drugim zdjęciu jest zresztą ten sam egzemplarz. Znalezienie młodszego w owocnika w tym lesie będzie raczej trudne, a nawet niemożliwe. W miejscu, gdzie występuje (rozrzut jakieś 20 m w każdym kierunku) zalega zwykle dość głęboka pokrywa z opadłych bukowych liści. No chyba, że wybiorę się tam z jakąś dmuchawą, albo odkurzaczem przemysłowym ;)
-
"hyfy" to mogą być strzępki :)
-
I jeszcze się napracuję, ale dziś już nie mam siły :) Jutro też jest dzień :) Potem przetłumaczę opisy odmian ceglasi: odbarwionego i czerwonogłowego (Czeski atlas borowików, str. 152) a które zdaniem autorów, są velmy podobny :) Szczególnie interesują mnie cechy odróżniające :)
-
"hyfy" to mogą być strzępki :)
Możliwe :) Rano się nad tym zastanowię :)
-
Skoro myślę, że to ten sam gatunek, to kilka zdjęć z Woli Niżnej (znalezisko Meli). Te są trochę młodsze i wszystkie (lub prawie...) cechy są dużo lepiej widoczne.
(http://grzybiarstwo3.pxd.pl/gallery/pic420/t2013062822113396698779.jpg) (http://grzybiarstwo3.pxd.pl/gallery/pic420/v2013062822113396698779.jpg) (http://grzybiarstwo3.pxd.pl/gallery/pic901/t2013062822113485654467.jpg) (http://grzybiarstwo3.pxd.pl/gallery/pic901/v2013062822113485654467.jpg) (http://grzybiarstwo3.pxd.pl/gallery/pic119/t2013062822113526059416.jpg) (http://grzybiarstwo3.pxd.pl/gallery/pic119/v2013062822113526059416.jpg) (http://grzybiarstwo3.pxd.pl/gallery/pic531/t2013062822113670999783.jpg) (http://grzybiarstwo3.pxd.pl/gallery/pic531/v2013062822113670999783.jpg) (http://grzybiarstwo3.pxd.pl/gallery/pic941/t2013062822113867466707.jpg) (http://grzybiarstwo3.pxd.pl/gallery/pic941/v2013062822113867466707.jpg)
-
Aniu, podmień ostatnią fotkę :)
-
Podmieniłam :)
-
Skończyłam i uzupełniłam tłumaczenie opisu z czeskiego atlasu o borowikowatych. :)
Kolejne opisy przetłumaczę sukcesywnie, w miarę czasu. Teraz powinno iść ciut szybciej, bo wiele pojęć w opisach się powtarza, więc pewnie zapamiętałam i nie będę za każdym razem kopać po słowniku. Wysłałam też zapytania o słowa których nie znalazłam w moim słowniku do kolegi, który mówi po czesku i tłumaczył już z czeskiego kilka książek. Myślę, że coś podpowie, wtedy uzupełnię. :)
-
Kolejny opis:
Borowik ceglastopory Boletus luridiformis syn. B. erythropus
Kapelusz ma 60-170 (200) mm szerokości, najpierw półkulisty, potem kopulasty, do poduszkowatego. Zabarwienie kapelusza jest dosyć zmienne – jasnobrązowe, jaskrawo brązowe lub ciemnobrązowe, ale również ochrowe, ochrowo oliwkowe, brązowopomarańczowe albo nawet pomarańczowo rdzawe. Czasem kapelusz jest niemal jednolicie zabarwiony, ale stosunkowo często występują owocniki, których zabarwienie kapelusza jest pstrokatsze, składa się z dwu lub więcej odcieni barwnych. Powierzchnia kapelusza jest w młodości aksamitna albo delikatnie filcowaty, niekiedy trochę garbkowato nierówny, później więcej czy mniej łysy, po uciśnięciu ciemniejący.
Rurki dojrzałe mają 10-15 (20) mm długości, koło wierzchołka trzonu stłoczone, żółte albo żółtooliwkowe, na przecięciu silnie niebieszczejące. Na przekroju między miąższem kapelusza a warstwą rurek nie występuje czerwona linia.
Pory są drobne i okrągłe, w bardzo młodych owocnikach z zamkniętym kapeluszem są żółte, ale natychmiast po otwarciu się kapelusza zmieniają zabarwienie na jaskrawo czerwone do ciemno karminowego, rzadziej na czerwonopomarańczowe; w miejscach uciśnięcia pory mocno sinieją, nawet czernieją.
Wysyp zarodników jest brązowooliwkowy.
Trzon wielkości 50-150 x 20-50 (60) mm, w młodości beczułkowaty, potem maczugowaty niekiedy prawie walcowaty, na jasnym, blado czerwonawym albo żółtym podkładzie pokryty czerwonymi filcowatymi ziarenkami i drobnymi płatkami, bez siatki. Miejsca uciśnięte na powierzchni trzonu silnie ciemnieją. Filc na podstawie trzonu biaława, do brudnożółtawej.
Miąższ jest żółty, na cięciu intensywnie niebieszczejący, gdzieniegdzie aż czerniejący; reakcja miąższu z odczynnikiem Melzera nieamyloidalna. Smak łagodny, zapach niewyraźny.
Cechy mikro. Zarodniki wielkości 13-17 x 5-6,5 µm, gładkie, szeroko wrzecionowate, z bocznego spojrzenia wyraziście się suprahilárni depresi (cokolwiek to oznacza). Skórkę kapelusza tworzy trichoderma. Hyfy trichodermy są szerokości (3)4-7 µm, niekiedy dosyć prosto i stosunkowo regularnie uporządkowane, także na niektórych częściach kapelusza mogą swoim uporządkowaniem w niektórych przypadkach nawet częściowo przypominać palisadę. Powierzchnia trzonu jest podobna jak u pozostałych gatunków rodziny Boletus. Trzon jest pokryty wysepkami poszarpanego kaulohymenium z wysypanymi (? roztroušenými) płodnymi kaulobasidiami i pod kaulohymenium jest rozwinięty dywergentnie uporządkowane lateralnie stratum trzonu, które często bywa gelifikované (nie mam pojęcia co to) [rys. 5a].
Ekologia i rozprzestrzenienie Gatunek licznie występujący w lasach iglastych, liściastych i mieszanych, w położeniach od nizinnych do wysokich, górskich. Nie jest wybredny jeżeli chodzi o geologiczne podłoże, rośnie zarówno na kwaśnych jak i na lekko zasadowych glebach. Tworzy mikoryzę z drzewami iglastymi, na przykład ze świerkami i sosnami, ale także z liściastymi, na przykład z dębami, bukami i innymi drzewami. Owocniki pojawiają się od maja do października.
Praktyczne znaczenie Po wystarczająco długiej obróbce cieplnej jest jadalny,
Uwagi Borowik ceglastopory jest poniekąd podobny do borowika ponurego (Boletus luridus), różni się od niego przede wszystkim powierzchnią trzonu pokrytą filcowatymi ziarenkami albo drobnymi płatkami (bez siatki), żółtym miąższem w podstawie trzonu często także nieco ciemniej czerwonymi porami, a w większości przypadków też ciemniejszym zabarwieniem kapelusza.
Borowik ceglastopory tworzy kilka charakterystycznych wewnątrzgatunkowych taksonów, na przykład var. discolor, var. rubropileus, var. junquilleus, których opisy i wizerunki są zamieszczone na kolejnych stronach.
Ostatnio szereg autorów zwróciło uwagę na to, że łacińska nazwa Boletus erythropus Pers., której się do niedawna używało dla tego gatunku, nie może się odnosić do borowika ceglastoporego, ponieważ Persoon w swoim pierwotnym rozpoznaniu wymienia, że Boletus erythropus wewnątrz trzonu ma czerwony miąższ. Dlatego w tej książce dla borowika ceglastoporego akceptowano (zastosowano) późniejszą, ale prawidłową nazwę Boletus luridiformis Rostk.
Teraz biorę się za te warianty: discolor i rubropileus; później junquilleus. :)
-
Borowik ceglastopory odbarwiony Boletus luridiformis var. discolor (Quél.) Krieglst. syn. Boletus erythropus subsp. discolor (Quél.) Deremek, Kuthan et Singer
Kapelusz szerokości 50-130 (150) mm, najpierw półkulisty, potem kopulasty do poduszkowatego, w młodości żółty albo żółtoochrowy, później na szczycie niekiedy z żółtopomarańczowym albo z rudawym odcieniem albo z brązoworudawymi plamkami, na miejscach uciśniętych siniejący. Powierzchnia kapelusza jest w młodości delikatnie filcowata, później częściowo łysiejąca.
Rurki dojrzałe są długie aż do 15 mm, koło wierzchołka trzonu gęste, żółte, później żółtoochrowe lub żółtooliwkowe, na przekroju siniejące. Na przekroju między miąższem kapelusza a warstwą rurek nie występuje czerwona linia.
Pory są drobne i okrągłe, po otwarciu kapelusza pomarańczowe, pomarańczowoczerwone, albo ceglastoczerwone (zwykle tak ciemnoczerwone jak u typowych owocników B. luridiformis var. luridiformis), później często odbarwione do żółtopomarańczowych, w miejscach uciśniętych silnie niebieszczejące albo nawet czerniejące.
Wysyp zarodników jest brązowooliwkowy.
Trzon wielkości 40-120 x 20-40 mm, we wczesnej młodości niemal beczułkowaty, potem maczugowaty, jasno do intensywnie żółtego, pokryty czerwonawymi albo brązowawymi filcowatymi ziarenkami i drobnymi płatkami, bez siatki, w dolnej części niekiedy brązowiejący. Powierzchnia trzonu w uciśniętych miejscach niebieska. Podstawa trzonu pokryta białawym, miejscami brudnożółtawym filcem.
Miąższ żółty, na przekroju intensywnie siniejący (niebieszczejący). Smak łagodny, zapach niewyraźny.
Cechy mikro. Podobne jak u typowych owocników borowika ceglastoporego (Boletus luridiformis var. luridiformis).
Ekologia i rozprzestrzenienie. Stosunkowo (względnie) rzadka odmiana borowika ceglastoporego występująca w mieszanych albo liściastych lasach często w podobnych (jednakowych) siedliskach, na których rosną typowe owocniki borowika ceglastoporego. W wyższych lokalizacjach nie występuje. Owocuje od końca maja do października.
Praktyczne znaczenie. Po wystarczającej obróbce cieplnej jadalny.
Uwagi. Odmianie discolor brakuje – jak podpowiada nazwa „odbarwiony” – niektórych pigmentów w wierzchnich warstwach owocnika. Od typowych owocników borowika ceglastoporego (B. luridiformis var. luridiformis) różni się ta odmiana w młodości żółtym albo żółtoochrowym kapeluszem, jaśniej zabarwionymi łuseczkami na powierzchni trzonu i nieco jaśniejszymi, czerwonopomarańczowymi albo ceglastoczerwonymi porami.
-
U nas discolor i junquilleus, z tego co widzę, są traktowane jak synonimy. Wg mnie Czesi mają rację wyodrębniając jako warianty odbarwionego i żonkilowego :)
-
Brakło mi pary na tłumaczenie rubropileus. Może jutro rano mi się uda przetłumaczyć (opis jest dość krótki). Żonkilowy czeka w kolejce :)
-
Doczytałam, że żonkilowy to synonim Boletus pseudosulphureus :o Dla mnie to trochę skomplikowane, takie zawiłości z gatunkami ::)
-
Dziś już idę spać, bo jak jeszcze trochę poczytam, to mi wyjdzie, że kolejnym synonimem jest żółciak :)
-
Aha, jeszcze jedno. Aniu, oczywiście miałaś rację z tymi hyfami - to rzeczywiście są strzępki. Jutro rano poprawię w tamtych tekstach, a może jeszcze coś się rozjaśni - to też poprawię.
-
Borowik ceglastopory czerwonogłowy Boletus luridiformis var. rubropileus (Deremek) Šutara syn. Boletus erythropus var. rubropileus Deremek [nazwę czerwonogłowy wzięłam z dosłownego tłumaczenia czeskiej nazwy]
Kapelusz szerokości 60-150 mm, z trochę podwiniętym brzegiem, potem kopulasty do poduszkowatego, różowy, różowoczerwony, czerwony albo różowofioletowy, czasem miejscami żółto plamisty, w młodości nieznacznie filcowaty, potem bardziej albo mniej wyłysiały, przy wilgoci lepki.
Rurki dojrzałe 10-15 mm długie, u szczytu trzonu stłoczone, żółte, na przekroju niebieszczejące.
Pory są drobne i okrągłe, po otwarciu kapelusza ceglastoczerwone albo krwistoczerwone, po uciśnięciu silnie niebieszczeją.
Wysyp zarodników jest brązowooliwkowy.
Trzon wielkości 50-120 x 20-60 mm, w młodości wrzecionowaty, potem maczugowaty do walcowatego, bez siatki, na jasnym żółtym albo bladopomarańczowym tle pokryty czerwonymi filcowatymi ziarenkami i drobnymi płatkami. W uciśniętych miejscach niebieszczejący.
Miąższ żółty, na przekroju silnie niebieszczejący. Smak łagodny, zapach niewyraźny, grzybowy.
Cechy mikro. Podobne do typowych owocników borowika ceglastoporego (Boletus luridiformis var. luridiformis).
Ekologia i rozprzestrzenienie. Borowik ceglastopory czerwonogłowy jest bardzo rzadki. Występuje w liściastych lasach niższych lokalizacji pod dębami (Quercus). Pojawia się w lecie i na początku jesieni.
Praktyczne znaczenie. Identyczne jak typowego borowika ceglastoporego.
Uwagi. Borowik ceglastopory czerwonogłowy od typowego borowika ceglastoporego (var. luridiformis) różni się wyraźnie (widocznie, uderzająco) czerwonym albo różowofioletowym zabarwieniem kapelusza.
-
Do której odmiany B. luridiformis zakwalifikujemy tego? ;D
(http://grzybiarstwo3.pxd.pl/gallery/pic112/t2013071622110846615341.jpg) (http://grzybiarstwo3.pxd.pl/gallery/pic112/v2013071622110846615341.jpg)
-
Odbarwionego?
-
Nie mam pojęcia ???
-
Na razie uporałam się (prawie) z kolejnym opisem. Oto on.
Borowik żonkilowy Boletus luridiformis var. junquilleus (Quél.) Knudsen syn. Boletus junquilleus (Quél.) Boud. Boletus erythropus var. junquilleus (Quél.) Bon
Kapelusz szerokości 50-130 (150) mm, najpierw półkulisty, potem kopulasty do poduszkowatego, jasno albo intensywnie żółty, często trwale żółty aż do dojrzałości, tylko czasem u starych owocników na szczycie pokazują się rudawo zabarwione albo brunatnawe plamy. W miejscach uciśniętych kapelusz się szybko przebarwia na niebiesko, a potem bardzo powoli ciemnieje do brązowego albo do brązowoczarnego. Skórka w młodości jest matowa, delikatnie filcowata, później częściowo łysiejąca.
Rurki dojrzałe aż do 15 mm długości, w okolicy wierzchołka trzonu stłoczone, cytrynowożółte, później żółtooliwkowe, na przecięciu niebieszczejące.
Pory drobne i okrągłe, cytrynowożółte do złotożółtych, później ochrowe albo żółtooliwkowe, w miejscach uciśniętych silnie siniejące.
Wysyp zarodników jest brązowooliwkowy.
Trzon wielkości 40-100 (120) x 20-50 mm, w młodości baryłkowaty, potem maczugowaty albo niemal walcowaty, jasnożółty do intensywnie żółtego, pokryty żółtymi filcowatymi ziarenkami i drobnymi płatkami, bez siatki, w dolnej części czasami trochę brunatnawy. Uciśnięte miejsca na powierzchni trzonu najpierw szybko sinieją a potem ciemnieją prawie do czerni. Filc na podstawie trzonu jest biaława albo żółta.
Miąższ żółty, na przekroju intensywnie siniejący. Smak łagodny, zapach niewyraźny.
Cechy mikro. Zarodniki wielkości 12,5-15 x (4,5) 5-6 µm, gładkie, elipsoidalno wrzecionowate, z płytkimi … zagłębieniami (s mĕlkou suprahilárni depresí?) . Skórka kapelusza jest utworzona z trichodermy ze strzępkami szerokości 4-7 µm. Powierzchnia trzonu jest analogiczna jak u innych grzybów z gatunku Boletus, pokryty wysepkami rozdartego kaulohymenium z rozsianymi płodnymi kaulobazydiami.
Ekologia i rozprzestrzenienie. Bardzo rzadki takson, rozporoszony od nizin do podgórskich rejonów. Występuje zarówno w iglastych jak w liściastych albo mieszanych lasach, najczęściej pod świerkami, bukami i dębami. Owocniki pojawiają się od czerwca do września.
Praktyczne znaczenie. Po obróbce cieplnej jest jadalny, ale nie powinno się go zbierać w celach kulinarnych. Takson ten jest ujęty na Czerwonej liście grzybów Republiki Czeskiej pod nazwą Boletus junquilleus jako gatunek krytycznie zagrożony. Powinno się go więc chronić, a jego znaleziska należałoby rejestrować i dokumentować.
Uwagi. Odmiana junquilleus jest najbardziej podobny do var. discolor, różni się od niego przede wszystkim (szczególnie) żółtymi porami. Od typowych owocników borowika ceglastoporego (var. luridiformis) var. junquilleus różni się całkowicie żółtym zabarwieniem kapelusza, porów i trzonu.
Żółta odmiana borowika ceglastoporego była do niedawna uważana za samodzielny gatunek oznaczany łacińską nazwą Boletus junquilleus i czeską nazwą borowik żółty. W ostatnich latach jednak pogląd na pozycję systematyczną tego taksonu trochę się zmienił. W niektórych najnowszych monografiach poświęconych grzybom borowikowatym B. junquilleus jest uważany tylko za żółtą odmianę gatunku Boletus luridiformis. Ten pogląd wypływa z aktualnego stanu wiedzy, dlatego w tej książce przyjęliśmy go. Jednakże wokół niniejszego taksonu ciągle jeszcze pozostaje kilka nie całkiem rozwiązanych zagadnień. Dlatego wydaje się, że definitywne rozstrzygnięcie systematycznego ujęcia tej odmiany będzie jeszcze wymagało obserwacji terenowych i gruntownych badań polegających na szczegółowym przebadaniu cech anatomicznych i przede wszystkim na wynikach badań filogenetycznych popartych molekularnymi analizami.
-
Basiu, dobra robota :D No to mamy chyba wszystkie z sekcji Boletus luridiformis :) Chociaż z drugiej strony... jest jeszcze "Borowik Queleta jest gatunkiem bardzo zmiennym, który wytwarza kilka form i odmian barwnych, na przykład var. lateritius (Bres. et Schulzer) E. –J. Gilbert, który się odznacza ceglasto czerwonym do jaskrawo czerwonego zabarwieniem kapelusza, i odmianą discolor (Quél.) Alessio sensu Alessio, która charakteryzuje się żółtym do żółtoochrowego zabarwieniem kapelusza." ;)
-
Ta... Nie wspomnę nawet o B. luridus, wraz z "wariacjami", za których tłumaczenie właśnie się wzięłam :) Nie wiem jeszcze co mi wyjdzie, ale jest coraz ciekawiej :) No i chyba skończy się na tym, że powolutku przetłumaczę cały czeski atlas o borowikowatych :) Przy okazji czeskiego się może nauczę ;)
-
Basiu myślę, że sprawa jest dość prosta
" KSANT(O)- w złożeniach: żółty.
Etym. - gr. ksanthós 'żółty'. "
Czyli, że jest to żółta odmiana gatunku Boletus luridiformis
-
Rysiu, jesteś genialny :) Niniejszym poprawiam :)
Jakbyś jeszcze podpowiedział, jak tłumaczyć taxon... No takson - niby może być. Ale może podpowiesz jakiś lepszy termin? Słownik podaje jednostkę taksonomiczną - wolałabym coś krótszego i o polskim źródłosłowie. Jak się nie da, do zostanie takson jako całkiem zrozumiały.
-
Podstawową jednostką taksonomiczną jest gatunek. Sprawdź czy ci pasuje w tłumaczeniu :)
-
Wg moich obserwacji borowik ceglastopory rośnie głównie pod jodłami. U mnie świerków raczej jak na lekarstwo, choć się zdarzają, więc nie wiem jak tam z mykoryzą wspomnianą różnych odmian ceglasia. Najwięcej ich zbieram zawsze pod jodłami :)
-
Kolejny do kolekcji:
Borowik ponury Boletus luridus Schaeff.: Fr.
Kapelusz szerokości 60 x 140 (180) mm, najpierw półkulisty, potem kopułowaty do poduszkowatego, blado żółtokremowy, żółtooliwkowy, ochrowy, ochrowooliwkowy, pomarańczowawo rdzawy, brązowopomarańczowy albo jasnobrązowy, rzadko intensywnie brązowy albo brązowooliwkowy. Niekiedy na kapeluszu dominuje tylko jedna tonacja barwna, ale całkiem często występują też owocniki z kapeluszem zabarwionym dwoma albo i więcej odcieniami kolorów. Skórka kapelusza jest aksamitna albo delikatnie filcowata, później bardziej czy mniej gładka, w miejscach uciśniętych wyraźnie ciemniejąca.
Rurki dojrzałe długości 10-12 mm, w okolicy wierzchołka trzonu gęste, żółte albo oliwkowożółte, na przekroju silnie niebieszczejące. Cienka warstewka miąższu pod rurkami jest zabarwiona czerwonopomarańczowo albo czerwono, co jest dobrze widoczne po oddzieleniu rurek od miąższu, również na przekroju, na którym między miąższem a warstwą rurek widać wyraźną czerwonopomarańczową albo czerwoną linię.
Pory są drobne, okrągłe, początkowo (w czasie kiedy kapelusz jest jeszcze zamknięty) żółte, ale bardzo szybko po otwarciu kapelusza ich zabarwienie zmienia się na czerwonopomarańczowe albo czerwone; po uciśnięciu albo skaleczeniu silnie błękitnieją albo czernieją.
Wysyp zarodników jest brązowooliwkowy.
Trzon wielkości 40-150 x 20-45 (60) mm, dojrzały wysmukle maczugowaty, żółty albo żółtopomarańczowy, w dolnej połowie niekiedy ceimnoczerwony, prawie cały pokryty zwykle dobrze widoczną czerwoną albo czerwonobrązową siatką. Oprócz siatki powierzchnia trzonu pokryta jest ponadto drobnymi filcowatymi ziarenkami, które są jednak bardzo dyskretne, więc są łatwo przeoczane. W miejscach uciśniętych powierzchnia trzonu intensywnie ciemnieje.
Miąższ blado żółty, w dolnej połowie trzonu albo tylko w podstawie zwykle winnoczerwony, a w wierzchniej warstwie podstawy trzonu niekiedy aż brudnorudy albo ciemnobrązowy. Owocniki z czerwono zabarwionym miąższem na większej przestrzeni (albo w większości wypadków) są oznaczane jako var. erythroteron (Bezdĕk) Pilát et Deremek. Na przekroju miąższ barwi się intensywnie na niebiesko, miejscami aż do czerni. Reakcja miąższu z odczynnikiem Melzera jest amyloidalna. Smak łagodny, zapach niewyraźny.
Cechy mikro. Zarodniki wielkości (11) 12-14 (16) µm, gładkie, szeroko wrzecionowate, z bocznego spojrzenia z widocznym … wgłębieniem (znów to suprahilární depresí). Skórka kapelusza utworzona z trichodermy ze strzępkami szerokości 3-8 µm.
Ekologia i rozprzestrzenienie. Częsty gatunek rozległy (?) od piętra nizin do pogórza przeważnie w lasach liściastych, rzadziej w mieszanych, niekiedy poza lasem, na przykład ??? albo w parkach? (na návsích nebo parcich). Tworzy mikoryzę z dębami, lipami i bukami, rzadziej z niektórymi innymi drzewami liściastymi. Owocuje od końca maja do października.
Praktyczne znaczenie. W literaturze mikologicznej borowik ponury jest wymieniany jako trujący w stanie surowym, ale po intensywnej i dostatecznie długiej obróbce cieplnej jest jadalny. Stanowczo jednak nie powinien być konsumowany kilka godzin przed i po spożyciu alkoholu, ponieważ w połączeniu (kombinacji) z alkoholem może powodować nudności i wymioty.
Uwagi. Borowik ponury jest trochę podobny do borowika ceglastoporego (Boletus luridiformis), różni się od niego przede wszystkim siatką na powierzchni trzonu i w większości przypadków także jaśniejszym zabarwieniem kapelusza.
Czasami pojawiają się owocniki borowika ponurego, które mają na trzonie mniej wyraźną siatkę i między liniami siatki są widoczne rozwinięte filcowate ziarenka, więc powierzchnia trzonu jawi się jako siatkowany i równocześnie jako drobno łuseczkowaty. Takie owocniki są niekiedy postrzegane jako samodzielny gatunek – borowik kaukaski (Boletus caucasicus Singer ex Alessio). Na podstawie wyników długotrwałych obserwacji wydaje się jednak, że w tym przypadku chodzi tylko o postać stosunkowo zmiennego gatunku Boletus luridus.
Wśród odróżnianych wewnątrzgatunkowych taksonów gatunku Boletus luridus należy także odmiana rubriceps i postać primulicolor, których opisy i wizerunki są prezentowane na następnych stronach.
-
Podstawową jednostką taksonomiczną jest gatunek. Sprawdź czy ci pasuje w tłumaczeniu :)
Obawiam się, że z taksonem tak łatwo nie pójdzie. Bo uzyskalibyśmy takie kwiatki:
"Wśród odróżnianych wewnątrzgatunkowych gatunków gatunku". Jakoś wolę na razie zostać przy taksonie.
Ja się na tych systematycznych zawiłościach znam bardzo mgliście i nie ugryzę tego taksonu. Zaczynam jednak podejrzewać, że gatunek zaczyna być znacznie szerszym pojęciem niż dawniej. Pogadamy kiedyś o tym, to może mi coś rozjaśnisz.
-
"Wśród odróżnianych wewnątrzgatunkowych gatunków gatunku"
Ja bym to zastąpiła wyrażeniem "wewnątrzgatunkowych odmian", albo "odmian wewnątrz gatunku" ;)
-
Zaczynamy się wdawać w duże niuanse systematyczne, poniżej gatunku były kiedyś; odmiana, forma i kultywar. Muszę zobaczyć co teraz jest modne w tej burzliwie rozwijającej się i kluczowej dziedzinie nauki jaką jest systematyka 8)
-
Waldek znalazłam wątek http://grzybiarze.eu/forum/index.php?topic=284.msg5895#msg5895 :D
-
O tak! Dzięki.
-
Aniu, znajdziemy go w tym roku? Jak się pojawią ponure, to koniecznie trzeba będzie wybrać się...
-
Zobaczymy... grzyby są nieprzewidywalne :P
-
Zobaczymy... grzyby są nieprzewidywalne :P
Myślę że to ten gatunek :)